Lancet Public Health dergisinin Mart 2024 tarihli sayısında yayımlanan “Sağlıkta özelleştirmelerin sağlık hizmeti kalitesine etkisi” başlıklı derleme makalede sağlıkta özelleştirmenin sağlık sistemine olumsuz etki yaptığı ortaya konuldu.

Çalışmada kamu hastanelerinin özelleştirilmesi veya hizmet sunumunda ve temizlik gibi yardımcı hizmetlerde taşeron sistemine geçiş sonrası etkiler araştırıldı. Etkinin değerlendirilmesinde ölüm oranları, hastane doluluk oranları, hastane enfeksiyonlarının sıklığı, sağlık çalışanı istihdamı ve hastane kâr oranları gibi sonuçlar incelendi.

Çalışma, özelleştirilen hastanelerde vaka çeşitliliğinde daha fazla kazanç getiren tıbbi işlemler gerektiren vakalar lehine değişim olduğunu ortaya koydu. Fiyatlarda maliyete göre artışlar ve hizmetlerde kesintiler yapılması sonucunda sağlık hizmetine erişimin zorlaştığı vurgulandı. Ek olarak, özelleştirmeler ile hastane yatak doluluk oranları artmakla beraber hastane yatış sürelerinin kısaldığı bulgularına yer verildi. Temizlik hizmetlerinin taşeron firmalara devredilmesinin hastane enfeksiyonlarında artışa neden olabileceği ifade edildi.

Derlemedeki bulgulara göre, sağlık harcamalarının artırılması genel olarak ölüm oranlarında iyileşme sağlarken, özel sağlık kuruluşlarına yapılan harcamalarda bu etkinin görülmediği ve oransal olarak özel kuruluşlara yapılan ödemelerin artırılmasının ise artmış ölüm oranları ile ilişkili olduğu ifade edildi. Ayrıca, taşeron hizmet alımının da önlenebilir ölümlerde artışa neden olabileceğine işaret edildi.

Sağlık çalışanları açısından ise özelleştirmeler sonrasında kısa süreli sözleşmeli çalışmanın yaygınlaştığı, çalışan sayısının özellikle tecrübeli hemşire sayısının azaltıldığı, iş yükünün arttığı, iş kazaları bildirimlerinde aksamaların görüldüğü ve hekimler ile diğer sağlık çalışanları arasında ücret farkının arttığı bildirildi.