Artan enflasyonla birlikte, ülke nüfusunun önemli bir kısmının sağlıklı gıdaya ulaşımı zorlaştı. Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Gıda Programı’nın (WFP) küresel açlık sistemine göre, 9 Haziran 2022 tarihi itibarıyla Türkiye’nin yüzde 18’i yeterli beslenemiyor. WFP’ye göre Türkiye’de 5 yaş altı çocukların yüzde 6’sı kronik yetersiz beslenirken, akut yetersiz beslenen çocuk oranı yüzde 1,7.
Üniversite öğrencileri de sağlıklı gıdaya ulaşım konusunda zorluk çeken kesimlerin başında geliyor. Özellikle ailesinden uzakta, başka bir ilde okuyan üniversite öğrencileri için sağlıklı yemek yiyebilmek oldukça zor.
Kredi ve Yurtlar Kurumu’na (KYK) bağlı yurtlarda ya da evlerde kalan öğrenciler için kaldıkları yer gıdaya erişimleri açısından önemli farklar yaratmıyor. KYK yurtlarında çıkan yemekler sıkça bozuk, küflü olmasıyla ve içinden böcek gibi çeşitli cisimlerin çıkmasıyla gündeme gelirken; evde kalan öğrenciler karbonhidrat ağırlıklı sağlıksız besinlerle öğün atlatmaya çalışıyor.
‘Ya öğün atlıyorum ya da bir şeyler atıştırarak geçiştiriyorum’
Anadolu Üniversitesi öğrencisi Yıldıray ve Ilgın’la, üniversite öğrencilerinin sağlıklı gıdaya erişimlerini ve kendilerinin neler yaşadığını konuştuk.
Yıldıray, özel eğitim öğretmenliği bölümü öğrencisi. İkinci sınıf olan Yıldıray, evde yaşıyor. “Beslenme biz öğrenciler için özellikle bu dönemde daha da zorlaşmaya başladı” diyen Yıldıray, harçlık ve bursların gıda ihtiyacını karşılamadığını kaydediyor:
“Beslenme biz öğrenciler için özellikle bu dönemde daha da zorlaşmaya başladı. Tüm ürünlerin fiyatının artması temel beslenme ihtiyacımızı karşılarken dahi zorlanmamıza neden oluyor. Ailemizden aldığımız harçlık ve burslar sağlıklı beslenme ihtiyacımızı sürdürmek için kesinlikle yeterli değil.”
'Hafta sonu yemekhane kapalıyken durum daha zor'
Okul dışında yemek yemesi gerektiğinde ya öğün atladığını ya da öğünü bir şeyler atıştırarak geçiştirdiğini söyleyen Yıldıray, hafta sonlarının okul kapalı olduğu için daha zor geçtiğini belirtiyor. Yıldıray, öğün atlamanın normalleştiğini ifade ediyor:
“Örneğin okul haricinde bir yerde yemek yemek durumunda kaldıysam ilk düşündüğüm şey 'ucuza ne yiyebilirim' oluyor. Bu durumda ya öğün atlıyorum ya da bir şeyler atıştırarak geçiştiriyorum. Hafta sonları ise daha zor. Yemek yapmak için bir şeyler alıp hazırlamam ya da dışarıda yemem gerekiyor. Bu durumda yine ucuza ne bulabileceğimi düşünüyorum. Öğün atlamak artık normal bir şey.”
‘Dışarıda da sağlıklı beslenemiyorum yurtta da’
Ilgın, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümü öğrencisi. Hazırlık sınıfında olan Ilgın, KYK yurdunda kalıyor. Yurt yemeklerinden şikâyet eden Ilgın, dışarıda yemenin de çözüm olmadığını söylüyor. “Sağlıklı olan hazır gıdaların uçuk fiyatları dışarıda sağlıklı beslenme imkânı vermiyor” diyen Ilgın yurtta da dışarıda da sağlıklı beslenemediğini ifade ediyor.
“Şu dönemde ‘ucuz’ denilen gıdalar bile cebimi zorluyor. Para harcamamak için yurt yemeklerini yemeye çalışıyorum ama zor. Yurt yemeklerinin içinden çıkan şeyler, tadı, haberlerde gördüklerim beni dışarıda yemeye itiyor. Ama bu da zor. Dışarıda yemek yemeye kalksam da sağlıklı olmuyor. Sağlıklı olan hazır gıdaların uçuk fiyatları dışarıda sağlıklı beslenme imkânı vermiyor. Yani dışarıda da sağlıklı beslenemiyorum yurtta da.”
Çevresindeki diğer öğrencilerin de gıdaya erişmekte zorlandığını söyleyen Ilgın, ücretsiz yemek verilen yerleri öğrencilerin doldurduğunu dile getiriyor. Ilgın, sözlerini şöyle noktalıyor:
“Temel ihtiyaç olan gıdaya sadece ben değil neredeyse çevremdeki bütün öğrenciler erişmekte zorlanıyor. Ramazan ayında iftar çadırları öğrenci doluydu, belediyenin öğrencilere ücretsiz yemek verdiği küçücük mekân her gün dolup taşıyor. Sağlıklı gıda bir tarafa, günü geçirmek için bile bir şeylere ulaşmak zor.”